De fotovoltaïsche panelen sieren al jaren het dak van uw huis. Dankzij deze installatie bespaart u zowel financieel als energetisch. Zoals u weet, kent de fotovoltaïsche sector veel updates. In 2024 ligt de focus op zelfconsumptie. Laten we samen het principe van zelfconsumptie en de specificiteiten ervan ontdekken
Wat is het principe van zelfconsumptie?
Zonder tijd te verliezen, het principe van zelfconsumptie is het verbruiken van energie op het moment dat de panelen deze produceren. Dankzij zelfconsumptie neemt u daadwerkelijk de energie op die u produceert. U bespaart dus op uw elektriciteitsrekeningen. In België ligt het gemiddelde zelfconsumptiepercentage rond de 30%.
De veranderingen in de fotovoltaïsche wereld in 2024
Momenteel zijn er twee soorten regimes van toepassing:
1. Het compensatieregime
Om het beter te begrijpen, installaties met compensatie hebben meestal een meter die terugdraait. Wanneer u elektriciteit op het net injecteert, draait uw meter terug en trekt uw elektriciteit af (als u een elektromechanische meter heeft).
Het principe van compensatie bestaat uit het aftrekken van de geïnjecteerde energie op het net van uw totale verbruik (energie opgenomen van het net). In dit soort regime gebruikt u het net als een reservoir omdat u elektriciteit injecteert die u later zult gebruiken.
Bij dit regime wordt van paneeleigenaren een financiële bijdrage gevraagd voor het gebruik van het net. Deze bijdrage wordt “de prosumententarief” genoemd. Dit tarief wordt berekend op basis van het vermogen van uw omvormer, er zijn twee soorten tarieven: het vaste tarief en het proportionele tarief. Met een elektromechanische meter (de meter die terugdraait) wordt het vaste tarief toegepast. Een vast bedrag wordt maandelijks in rekening gebracht afhankelijk van uw regio en het vermogen van uw installatie.
2. Het zelfconsumptieregime
Voor zelfconsumptie-installaties is het doel om uw elektriciteit te verbruiken op het moment dat deze wordt geproduceerd door uw fotovoltaïsche installatie.
Na een Europese richtlijn moeten alle zonne-installaties die vanaf 1 januari 2024 in Wallonië worden geplaatst, worden uitgerust met een tweerichtingsmeter, ook wel communicatiemeter genoemd. Merk op dat dit principe al jaren van toepassing is in Brussel en Vlaanderen.
Een deel van uw productie wordt direct zelf geconsumeerd en het overschot dat u op het net injecteert, wordt apart gemeten via de meter. Deze injectie wordt verkocht aan uw leverancier tegen de door deze laatste opgegeven injectietarieven, u waardeert de energie. Dit nieuwe regime markeert ook het einde van het prosumententarief.
Met dit regime is zelfconsumptie het doel. Het is dus interessant om uw zelfconsumptie te verhogen door bijvoorbeeld opslagbatterijen te gebruiken. Op deze manier kunt u uw groene energie gebruiken wanneer u geen elektriciteit meer produceert zonder deze van het net af te nemen.
Belangrijke data met betrekking tot fotovoltaïsche installaties
Met betrekking tot de twee installatieregimes zijn er belangrijke data om te onthouden:
- Uw installatie is geplaatst voor 31/12/2023, het principe van compensatie blijft actief tot 2030.
- Uw installatie is geplaatst na 01/01/2024, u valt onder het principe van zelfconsumptie: u krijgt een communicatiemeter. U betaalt dus geen prosumententarief meer en u waardeert de energie die u niet gebruikt door deze te verkopen aan uw netbeheerder.
- In 2030 valt iedereen onder het zelfconsumptieregime. Het is interessant om vooruit te lopen op deze deadline door uw zelfconsumptiecapaciteit te vergroten met bijvoorbeeld opslagbatterijen.
Waarom deze verandering van regime in fotovoltaïsche installaties?
Deze regimewijziging komt voort uit de wil van de overheid om een collectief bewustzijn van het elektriciteitsverbruik te creëren.
Door zich bewust te worden van het elektriciteitsverbruik, hoopt de overheid niet alleen een meer doordacht gebruik van elektriciteit maar ook een gebruik van de elektriciteit die u produceert door middel van een correct gedimensioneerde installatie.
Inderdaad, het was vaak het geval dat eigenaren van fotovoltaïsche panelen systemen installeerden die te groot waren in verhouding tot hun werkelijke verbruik. Hoewel ze overdag groene energie produceerden die ze op het net injecteerden, haalden ze ’s avonds energie van niet-hernieuwbare bronnen, zoals kerncentrales of fossiele brandstofcentrales. Deze praktijk staat in contrast met het hoofddoel van zonnepanelen, namelijk het bevorderen van het gebruik van hernieuwbare energie en het verminderen van de CO2-uitstoot.
Merk op dat er grote energiestromen op het net zijn omdat iedereen de neiging heeft om tegelijkertijd te consumeren (s avonds) en tegelijkertijd te injecteren (tijdens de maximale zonuren). Deze stromen wil de overheid gladstrijken door middel van zelfconsumptie.
U begrijpt het al, het doel van fotovoltaïsche installaties in 2024 is om uw zelfconsumptie te verhogen. Om dit te doen, staan u twee oplossingen ter beschikking:
- Verbruik de elektriciteit wanneer u deze produceert. Gebruik bijvoorbeeld uw huishoudelijke apparaten op de momenten dat de zon uw zonnepanelen voedt als u aanwezig bent, programmeer uw huishoudelijke apparaten met behulp van domotica en aangesloten apparaten…
- Plaats een opslagbatterij zodat u uw elektriciteit kunt gebruiken zelfs wanneer uw panelen geen energie meer produceren. Met een opslagbatterij verhoogt u uw zelfconsumptiepercentage van 30 naar 60%.
- Gebruik apparaten die u helpen zelf te consumeren: met de installatie van een omkeerbare warmtepomp, een thermodynamische boiler of een oplaadstation voor uw elektrische auto heeft u de mogelijkheid om meer elektriciteit te gebruiken op het moment dat u deze produceert.
FAQ over het compensatieprincipe
We hebben het eerder besproken, het compensatieprincipe is verbonden aan installaties die profiteren van de meter die terugdraait. Dit betekent dat door de elektriciteit die u op het net injecteert, uw meter terugdraait.
Dit type meter maakt het mogelijk om uw energierekeningen direct te verlagen. Echter, Wallonië volgt Vlaanderen en Brussel in 2024 door een einde te maken aan de plaatsing van dit type meter met nieuwe fotovoltaïsche installaties.
Als uw zonne-installatie voor 31/12/2023 is geplaatst, profiteert u tot 2030 van de meter die terugdraait. Na deze datum moet u overstappen op het zelfconsumptieregime.
Voor installaties die in 2024 zijn geplaatst, is dit type meter niet meer van toepassing. In plaats daarvan wordt uw installatie vergezeld van een communicatiemeter of tweerichtingsmeter. Deze meter meet apart de hoeveelheid elektriciteit die wordt opgenomen en geïnjecteerd op het net. U kunt de installatie ervan niet weigeren, maar u kunt de communicatiefunctie van de meter wel weigeren. Dit betekent dat u uw meterstand handmatig moet opnemen en geen toegang heeft tot de portals van Resa of Ores om uw verbruik optimaal te beheren. Merk op dat uw leverancier uw meterstanden altijd zal kunnen verkrijgen om u een correcte factuur te bezorgen.
Merk op dat voor het overschot aan elektriciteit dat u op het net injecteert, uw leverancier u een vergoeding betaalt. Dit “injectietarief” wordt direct afgetrokken van uw maandelijkse factuur.
